|
|
|
|
Tygodnik Polski Nr 17 14 maj 2003
Nowa Premiera
Teatr Dramatyczny w Sydney - w reżyserii pani Joanny Borkowskiej-Surucić - wystawił 27 kwietnia "Lekkomyślną siostrę" Włodzimierza Perzyńskiego, młodszego rywala Zapolskiej, jednak uznanego przez krytykę dramaturga. Pisali o nim Tadeusz Boy-Żeleński czy Adam Grzymała-Siedlecki, a dzieła Perzyńskiego ukazały się też w serii Biblioteki Narodowej. Prapremiera "Lekkomyślnej siostry" miała miejsce w Lwowie w r. 1904, a rolę Heleny powierzono słynnej Irenie Solskiej. Warto zauważyć, że prapremiera "Moralności pani Dulskiej" odbyła się dopiero trzy lata potem (w 1907 r.). O tym porządku chronologicznym wypada pamiętać, gdyż niektórzy krytycy teatralni nazwali postać Heleny "wyrafinowaną i bardziej skomplikowaną Dulską". A Perzyński nie mógł przecież mieć przed sobą modelu pani Dulskiej! Atmosferę "dulszczyzny" (termin ukuto później!) łowił jednakże w otaczającej go rzeczywistości. Inny jest też temat jego "Lekkomyślnej siostry". Komedia to znakomita, balansująca między realizmem a krzywym zwierciadłem rzeczywistości, niekiedy o cechach farsy. Świetne wyczucie formy, błyskotliwe dialogi to fundamenty dobrej komedii i gwarancja zabawy publiczności. Intrygę odkryje sam widz.
Po studiach filozoficznych na Uniwersytecie Jagiellońskim, Perzyński studiował język i literaturę włoską we Florencji w latach 1899 - 1901. Teatralną tradycję antyku kontynuowano zwłaszcza we Włoszech, a jak wielkie jest bogactwo włoskiego teatru ilustruje dobrze choćby dwutomowa edycja jego dorobku (blisko tysiąc stron!), a obejmująca zaledwie okres od początków do wieku XV-tego. Ale i w Paryżu studiował Perzyński literaturę i bywał w teatrach, gdzie na przełomie XIX/XX wieku kiełkuje już teatr absurdu Alfreda Jarry i jego "Króla Ubu", przebijając naturalizm "sceny wolnej" Antoine'a.
Po powrocie do kraju Perzyński zamieszkał w Krakowie. Był w redakcji pisma "Głowa Narodu" i zasłynął jako świetny felietonista, a współpracował też z satyrycznym periodykiem "Liberum Veto". Pisał wiersze i oczywiście utwory teatralne.
Sydnejska premiera "Lekkomyślnej siostry" to ogromny sukces całej trupy i wyrafinowanej reżyserii i scenografii pani Joanny Borkowskiej-Surucić, znanej już z kapitalnej inscenizacji "Moralności pani Dulskiej". Stoi za tym nie tylko jej teatralny dyplom z Polski, ale i wielki smak artystyczny, troska o detal a zarazem rozmach spektaklu. "Lekkomyślną siostrę" oglądamy w pięknej scenografii i w strojach z epoki, na tle muzyki Straussa. Nie chciałbym wyróżnić tu nikogo, cały zespół zapracował na sukces, choć nie jest to praca lukratywna, a wyłącznie ich hobby. Dla większości trupy jest to już drugie przedstawienie, nie są już więc amatorami. Grają wspaniale (podaję wg kolejności w programie): Ewa Kubel, Ryszard Techmański, Marta Druć, Beata Rumianek, Janina Rychcik, Wojciech Druć, Piotr Lemieszek, Felicja Owen, Anna Potaczała. Efektowne kostiumy są dziełem zespołu, pomocą techniczną służył Daniel Surucić. Dodajmy jeszcze, że dyrektorem teatru jest pan Stanisław Mikołajski, a sponsorem pani dr K. Łukaszewicz. Po premierze w Polskim Klubie w Bankstown, następne przedstawienie "Lekkomyślnej siostry" odbędzie się 25 maja w Wollongong. Kolejne spektakle w Marayong, Newcastle, Ashfield, i w Konsulacie Polskim RP. To prawdziwe tournee!
Marek Baterowicz
LEKKOMYSLNA SIOSTRA
Lata 30. XX wieku. W spokoju i dostatku płynie życie państwa Topolskich. Mieszkają w eleganckim domu ze służbą, utrzymanym w stylu art deco. Mąż, Henryk, jest przemysłowcem, całkowicie pochłoniętym interesami, które ostatnio jednak idą jakoś gorzej. Żona, Helena, to typowa pani mieszczańskiego domu. Sen z powiek spędza rodzinie młodszy brat Topolskiego, lekkoduch Janek, a zwłaszcza jego długi. Na domiar złego zamożni Radosławcy właśnie odrzucili jego prośbę o rękę ich córki. Życie rodziny burzy jeszcze bardziej nagłe pojawienie się w Warszawie siostry Topolskiego, Mani. Przed czterema laty, w atmosferze skandalu, opuściła męża i dziecko, wyjeżdżając z bogatym kochankiem do Wiednia. Taki postępek - sprzeczny z ich mieszczańską moralnością - spowodował, że rodzina wyrzekła się jej. Mani przypisuje się wszystkie rodzinne niepowodzenia i kłopoty, nawet odrzucenie oświadczyn Janka przez rodziców bogatej panny, której posag umożliwiłby mu spłacenie wszystkich długów.
Helena Topolska to osoba o podwójnej moralności. Potępia postępowanie Mani i jej rzekome wybujałe życie erotyczne, a tak naprawdę sama nie jest lepsza. Przestrzeganie surowych zasad już nie przeszkadza jej w romansie z salonowym gogusiem, Olszewskim, który wpada do niej, przymila się i wyciąga pieniądze. Mania, owa lekkomyślna siostra, nie znalazła zaspokojenia swoich tęsknot w wiedeńskiej eskapadzie. Wracając do rodzinnego miasta, chce się zmienić, postanawia zacząć nowe życie. Władysław, porzucony mąż Mani, jest gotów jej wybaczyć za cenę powrotu do małżeńskich obowiązków. Zgadza się też, by jak najszybciej zobaczyła się z ich synem. Ona jednak zdecydowanie go odrzuca, mówiąc, że nigdy go nie kochała i nigdy nie pokocha, choć on dla niej zrobiłby wszystko i żyje tylko dla niej.
Rodzina nie kryje swej niechęci do Mani i obawiając się kolejnego skandalu nie chce słyszeć o jej pobycie w ich domu. Kobieta wraca więc do Wiednia, a niedługo po jej wyjeździe Topolscy słyszą w radiu wiadomość, która elektryzuje wszystkich. Hrabia - kochanek Mani - zmarł nagle na atak apoplektyczny. Jeszcze bardziej wstrząsa nimi kolejna wieść, że zapisał jej cały swój majątek - pół miliona. W rodzinie Topolskich wrze. Helena nie kryje oburzenia, zżera ją zazdrość. Jak można było zostawić spadek "takiej" kobiecie? Tyle krzywdy wyrządziła rodzinie, naraziła na wstyd i plotki, a teraz będzie sobie żyła w dobrobycie - pała nienawiścią pani Topolska.
The 30s of the twentieth century. There is a peace and prosperity for the Topolski's state. They live in an elegant, art deco-style home. The husband, Henry, is an industrialist, completely absorbed in his business. His wife, Helena, is a typical lady of the bourgeois house. The only concern she has is over younger brother of Topolski's brother, a cousin Janek and his large debts. The matters get worse when Radoslaw's family have just rejected his request for their daughter's hand. The life of the family is even more troubled of the appearance of Sister Topolski, Mania from Warsaw. Four years ago, in an atmosphere of scandal, she left her husband and child, leaving for a rich lover in Vienna. Such an act - contrary to their bourgeois morality - caused the family to renounce it. Mania is attributed to all family failures and troubles, even rejection of Janek's proposal by parents of a rich girl, this marriage allow him to pay off all his debts. Helena Topolska is a double morality person. Mania condemns Mana's behavior and her outrageous erotic life, and in fact Helena's morality is not better. Observing the strict rules does not bother her in the romance with salon toyboy, Olszewski, who falls into her, squeezes and pulls her money. Mania, this reckless sister, did not find satisfaction with her Viennese escapade, going back to her hometown, she wants to change, decides to start a new life. Wladyslaw, abandoned husband of Mania, is ready to forgive her for the price of returning to her marriage duties. . But she definitely refuses to say that she never loved him and would never love him, though he would do anything for her. The family does not hide their dislike of Mania and fearing another scandal, the family does not want to hear about her staying at its home. So the woman returns to Vienna, and soon after her departure Topolski hears on the radio a message that electrifies everyone. Earl - Mani's lover - died suddenly of an apoplectic attack. Even more shocking is the news that he convey to Mania the entire estate - half a million. The Topolski family is shocked. Helena does not hide indignant jealousy. How could one leave the entire wealth to a "such" woman?
Nowa Premiera
Teatr Dramatyczny w Sydney - w reżyserii pani Joanny Borkowskiej-Surucić - wystawił 27 kwietnia "Lekkomyślną siostrę" Włodzimierza Perzyńskiego, młodszego rywala Zapolskiej, jednak uznanego przez krytykę dramaturga. Pisali o nim Tadeusz Boy-Żeleński czy Adam Grzymała-Siedlecki, a dzieła Perzyńskiego ukazały się też w serii Biblioteki Narodowej. Prapremiera "Lekkomyślnej siostry" miała miejsce w Lwowie w r. 1904, a rolę Heleny powierzono słynnej Irenie Solskiej. Warto zauważyć, że prapremiera "Moralności pani Dulskiej" odbyła się dopiero trzy lata potem (w 1907 r.). O tym porządku chronologicznym wypada pamiętać, gdyż niektórzy krytycy teatralni nazwali postać Heleny "wyrafinowaną i bardziej skomplikowaną Dulską". A Perzyński nie mógł przecież mieć przed sobą modelu pani Dulskiej! Atmosferę "dulszczyzny" (termin ukuto później!) łowił jednakże w otaczającej go rzeczywistości. Inny jest też temat jego "Lekkomyślnej siostry". Komedia to znakomita, balansująca między realizmem a krzywym zwierciadłem rzeczywistości, niekiedy o cechach farsy. Świetne wyczucie formy, błyskotliwe dialogi to fundamenty dobrej komedii i gwarancja zabawy publiczności. Intrygę odkryje sam widz.
Po studiach filozoficznych na Uniwersytecie Jagiellońskim, Perzyński studiował język i literaturę włoską we Florencji w latach 1899 - 1901. Teatralną tradycję antyku kontynuowano zwłaszcza we Włoszech, a jak wielkie jest bogactwo włoskiego teatru ilustruje dobrze choćby dwutomowa edycja jego dorobku (blisko tysiąc stron!), a obejmująca zaledwie okres od początków do wieku XV-tego. Ale i w Paryżu studiował Perzyński literaturę i bywał w teatrach, gdzie na przełomie XIX/XX wieku kiełkuje już teatr absurdu Alfreda Jarry i jego "Króla Ubu", przebijając naturalizm "sceny wolnej" Antoine'a.
Po powrocie do kraju Perzyński zamieszkał w Krakowie. Był w redakcji pisma "Głowa Narodu" i zasłynął jako świetny felietonista, a współpracował też z satyrycznym periodykiem "Liberum Veto". Pisał wiersze i oczywiście utwory teatralne.
Sydnejska premiera "Lekkomyślnej siostry" to ogromny sukces całej trupy i wyrafinowanej reżyserii i scenografii pani Joanny Borkowskiej-Surucić, znanej już z kapitalnej inscenizacji "Moralności pani Dulskiej". Stoi za tym nie tylko jej teatralny dyplom z Polski, ale i wielki smak artystyczny, troska o detal a zarazem rozmach spektaklu. "Lekkomyślną siostrę" oglądamy w pięknej scenografii i w strojach z epoki, na tle muzyki Straussa. Nie chciałbym wyróżnić tu nikogo, cały zespół zapracował na sukces, choć nie jest to praca lukratywna, a wyłącznie ich hobby. Dla większości trupy jest to już drugie przedstawienie, nie są już więc amatorami. Grają wspaniale (podaję wg kolejności w programie): Ewa Kubel, Ryszard Techmański, Marta Druć, Beata Rumianek, Janina Rychcik, Wojciech Druć, Piotr Lemieszek, Felicja Owen, Anna Potaczała. Efektowne kostiumy są dziełem zespołu, pomocą techniczną służył Daniel Surucić. Dodajmy jeszcze, że dyrektorem teatru jest pan Stanisław Mikołajski, a sponsorem pani dr K. Łukaszewicz. Po premierze w Polskim Klubie w Bankstown, następne przedstawienie "Lekkomyślnej siostry" odbędzie się 25 maja w Wollongong. Kolejne spektakle w Marayong, Newcastle, Ashfield, i w Konsulacie Polskim RP. To prawdziwe tournee!
Marek Baterowicz
LEKKOMYSLNA SIOSTRA
Lata 30. XX wieku. W spokoju i dostatku płynie życie państwa Topolskich. Mieszkają w eleganckim domu ze służbą, utrzymanym w stylu art deco. Mąż, Henryk, jest przemysłowcem, całkowicie pochłoniętym interesami, które ostatnio jednak idą jakoś gorzej. Żona, Helena, to typowa pani mieszczańskiego domu. Sen z powiek spędza rodzinie młodszy brat Topolskiego, lekkoduch Janek, a zwłaszcza jego długi. Na domiar złego zamożni Radosławcy właśnie odrzucili jego prośbę o rękę ich córki. Życie rodziny burzy jeszcze bardziej nagłe pojawienie się w Warszawie siostry Topolskiego, Mani. Przed czterema laty, w atmosferze skandalu, opuściła męża i dziecko, wyjeżdżając z bogatym kochankiem do Wiednia. Taki postępek - sprzeczny z ich mieszczańską moralnością - spowodował, że rodzina wyrzekła się jej. Mani przypisuje się wszystkie rodzinne niepowodzenia i kłopoty, nawet odrzucenie oświadczyn Janka przez rodziców bogatej panny, której posag umożliwiłby mu spłacenie wszystkich długów.
Helena Topolska to osoba o podwójnej moralności. Potępia postępowanie Mani i jej rzekome wybujałe życie erotyczne, a tak naprawdę sama nie jest lepsza. Przestrzeganie surowych zasad już nie przeszkadza jej w romansie z salonowym gogusiem, Olszewskim, który wpada do niej, przymila się i wyciąga pieniądze. Mania, owa lekkomyślna siostra, nie znalazła zaspokojenia swoich tęsknot w wiedeńskiej eskapadzie. Wracając do rodzinnego miasta, chce się zmienić, postanawia zacząć nowe życie. Władysław, porzucony mąż Mani, jest gotów jej wybaczyć za cenę powrotu do małżeńskich obowiązków. Zgadza się też, by jak najszybciej zobaczyła się z ich synem. Ona jednak zdecydowanie go odrzuca, mówiąc, że nigdy go nie kochała i nigdy nie pokocha, choć on dla niej zrobiłby wszystko i żyje tylko dla niej.
Rodzina nie kryje swej niechęci do Mani i obawiając się kolejnego skandalu nie chce słyszeć o jej pobycie w ich domu. Kobieta wraca więc do Wiednia, a niedługo po jej wyjeździe Topolscy słyszą w radiu wiadomość, która elektryzuje wszystkich. Hrabia - kochanek Mani - zmarł nagle na atak apoplektyczny. Jeszcze bardziej wstrząsa nimi kolejna wieść, że zapisał jej cały swój majątek - pół miliona. W rodzinie Topolskich wrze. Helena nie kryje oburzenia, zżera ją zazdrość. Jak można było zostawić spadek "takiej" kobiecie? Tyle krzywdy wyrządziła rodzinie, naraziła na wstyd i plotki, a teraz będzie sobie żyła w dobrobycie - pała nienawiścią pani Topolska.
The 30s of the twentieth century. There is a peace and prosperity for the Topolski's state. They live in an elegant, art deco-style home. The husband, Henry, is an industrialist, completely absorbed in his business. His wife, Helena, is a typical lady of the bourgeois house. The only concern she has is over younger brother of Topolski's brother, a cousin Janek and his large debts. The matters get worse when Radoslaw's family have just rejected his request for their daughter's hand. The life of the family is even more troubled of the appearance of Sister Topolski, Mania from Warsaw. Four years ago, in an atmosphere of scandal, she left her husband and child, leaving for a rich lover in Vienna. Such an act - contrary to their bourgeois morality - caused the family to renounce it. Mania is attributed to all family failures and troubles, even rejection of Janek's proposal by parents of a rich girl, this marriage allow him to pay off all his debts. Helena Topolska is a double morality person. Mania condemns Mana's behavior and her outrageous erotic life, and in fact Helena's morality is not better. Observing the strict rules does not bother her in the romance with salon toyboy, Olszewski, who falls into her, squeezes and pulls her money. Mania, this reckless sister, did not find satisfaction with her Viennese escapade, going back to her hometown, she wants to change, decides to start a new life. Wladyslaw, abandoned husband of Mania, is ready to forgive her for the price of returning to her marriage duties. . But she definitely refuses to say that she never loved him and would never love him, though he would do anything for her. The family does not hide their dislike of Mania and fearing another scandal, the family does not want to hear about her staying at its home. So the woman returns to Vienna, and soon after her departure Topolski hears on the radio a message that electrifies everyone. Earl - Mani's lover - died suddenly of an apoplectic attack. Even more shocking is the news that he convey to Mania the entire estate - half a million. The Topolski family is shocked. Helena does not hide indignant jealousy. How could one leave the entire wealth to a "such" woman?